İçindekiler
Bu yazımızda “Mutabakat Nedir” sorusunu cevaplarken mutabakat hakkında sık sorulan soruları derledik cevaplandırdık.
Türk Dil Kurumu’na göre mutabakat; anlaşma, uzlaşma ve uygunluk anlamına gelmektedir. Mutabakat terimi sıklıkla muhasebe ve finans departmanlarında kullanılmaktadır. Birbiriyle iş ilişkisi içerisinde olan firmalara ait muhasebe kayıtlarının karşılıklı olarak borç – alacak tutarlarının uyumunu teyit etmek amacıyla yapılmaktadır.
Türk Ticaret Kanunu’un 94. maddesine göre firmaların belirli dönemlerde mutabakat yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Kanuna göre, hesap dönemleri hakkında yasal bir gereklilik veya taraflar arasında herhangi bir sözleşme bulunmuyorsa, her yılın son günü taraflarca hesabın teyit edilmesi günü olarak kabul edilmiş sayılmaktadır.
İşletmelerin cari hesap bakiyelerini karşılıklı olarak kontrol etmek ve mutabık olup olmadıklarını netleştirmek amacıyla hazırlanan yazılı bir belge türüne mutabakat mektubu denir.
Firmalar arasında yapılan mutabakat türlerini cari hesap mutabakatı ve BA / BS mutabakatı olmak üzere ikiye ayırabiliriz.
Cari hesap mutabakatı, işletmelerin ticari ilişkide oldukları diğer işletmelerle borç – alacak bakiyelerinin uyumlu olup olmadığının karşılıklı olarak teyit edilmesi ve belgelenmesidir.
BA/BS mutabakatı, firmaların bir ay içerisinde düzenlediği veya aldığı fatura adetlerinin ve tutarlarının KDV hariç 5.000 TL’yi geçtiği dönemlerde yapılmakta ve vergi dairesine bildirilmektedir. Ürün veya hizmet satın alan bir şirket BA formunu, ürün veya hizmet satan şirket ise BS formunu doldurmakla yükümlüdür. BA/BS mutabakatlarını yapmak da cari hesap mutabakatı gibi zorunlu tutulmaktadır.
Bir şirketin muhasebe kayıtları ile bankanın göndermiş olduğu hesap ekstrelerinin karşılaştırılması amacıyla yapılan mutabakata banka mutabakatı denir. Banka mutabakatı, hesap defterlerine kaydedilen girişlerin doğruluğunu kontrol etmeye yardımcı olur ve olası usulsüzlüklerin engellenmesini sağlar.
Dijitalleşmenin yaygınlaşması ve hayatımızda büyük bir önem arz etmesiyle birlikte pek çok alanda elektronik ortama geçiş yapıldı. e-Dönüşüm kapsamında muhasebe departmanına gelen yeniliklerden biri de e-mutabakat olarak karşımıza çıkmaktadır. e-Mutabakat, firmaların borç – alacak bakiyelerinin karşılaştırılması için hazırlanan mutabakat formlarının e-posta yoluyla hızlı ve güvenli bir şekilde ulaştırılmasını ve kontrol edilmesini sağlamaktadır.
e-Mutabakat sisteminin getirmiş olduğu kolaylıklardan bazılarını aşağıda listeledik;
Görüldüğü üzere geleneksel yöntemlerle mutabakat yaparken mutabakat mektuplarının hazırlanması, çıktı alınması ve karşı firmaya kargolanması gibi Mutabakatı uzatan süreçler e-mutabakat sistemiyle ortadan kalkmıştır. Buna ek olarak, muhasebe departmanı çalışanlarının iş yükünü büyük oranda azaltarak zamandan tasarruf etmelerini sağlamıştır. Dijitalleşmenin getirmiş olduğu bu yenilikler sayesinde çalışanlar iş hayatında daha verimli, aktif ve yeniliklere açık bir hale gelmiştir.